Sự lão hóa da tự nhiên theo thời gian là không thể tránh khỏi. Theo thời gian, da sẽ có dấu hiệu suy giảm về chức năng, khiến độ đàn hồi, các mô liên kết bắt đầu yếu dần, kết cấu collagen, elastine cũng dần trở nên lỏng lẻo, đứt gãy, các mao mạch dưới da bị suy yếu nên ngày càng giãn lớn, khi đó thể tích da, mật độ da ngày càng giảm. Đặc biệt là collagen mất đi đến 1-1,5% mỗi năm từ sau tuổi 25. Thông thường, nam giới trẻ hơn phụ nữ. Nguyên nhân là do lớp da trán của nam giới dày hơn, nam giới có nhiều collagen hơn trong da và quá trình giảm collagen chậm hơn nữ giới.
Các nếp nhăn xuất hiện theo thứ tự như sau:
– Vết chân chim ở đuôi mắt từ nông đến sâu.
– Bọng mắt, quầng thâm xuất hiện ngày càng một rõ hơn.
– Trán bắt đầu hình thành các nếp nhăn.
– Xuất hiện nám, tàn nhang, đồi mồi.
– Lỗ chân lông ngày càng to.
Lão hóa da là một quá trình xảy ra tự nhiên.
10 nhân tố thúc đẩy nhanh quá trình lão hóa da
Sự lão hóa tự nhiên là một phần của quá trình sinh lý tự nhiên diễn ra theo dòng thời gian. Tuy nhiên sự lão hóa này có bị thúc đẩy nhanh hơn hay không, bởi do 10 nhân tố sau đây:
Nội tiết suy giảm: Từ sau tuổi 30 nội tiết tố nữ bất đầu suy giảm, càng khiến cho collagen, elastin trở nên suy yếu về cả số lượng lẫn chất lượng, khiến cho bề dầy làn da ngày càng mỏng hơn, kém đàn hồi hơn.
Các nếp nhăn động: Khi chúng ta thực hiện các cử động như cười, khóc, cau mày, buồn, tức giận, sân si… sẽ tạo ra những nếp nhăn động. Cắc nếp nhăn động này được lặp đi lặp lại nhiều lần, trong khoảng thời gian lâu dài, theo thời gian sẽ hình thành nên nếp nhăn tĩnh, từ nông rồi dần dần sâu hơn.
Ánh sáng mặt trời: Các tia cực tím xuyên qua đám mây tác hại đến chúng ta mỗi ngày, đó là tia UVA và tia UVB. UVA có bước sóng dài hơn xuyên thấu sâu hơn nên gây lão hóa da, nhăn da. Trong khi tia UVB có bước sóng ngắn hơn, gây tổn thương nông hơn, gây bỏng da, nám da, tàn nhang… Do đó, thường xuyên tiếp xúc với tia nắng mặt trời mà không được che chắn bảo vệ sẽ làm cho làn da không những lão hóa nhiều, nếp nhăn xuất hiện ngày càng nhiều mà còn xuất hiện nhiều thêm vết nám, nhiều tàn nhang, đồi mồi…
Tia UVA, UVB gây hại da.
Do lực hút tự nhiên của trái đất: Lực này kéo trọng lực chúng ta xuống, điều này tuy không tránh khỏi khi chúng ta ở trong tư thế đứng nhưng nếp nhăn sẽ hình thành nhiều hơn khi mà ngày nay chúng ta thường xuyên cúi mặt xuống xem điện thoại, chơi game…
Ít vận động: Làn da được hệ thống mao mạch bên dưới nuôi dưỡng, do đó việc ít vận động, ít hoạt động thể lực, khiến cho hệ tuần hoàn, hệ thần kinh bị trì trệ, không cung cấp đủ nước và các dưỡng chất nuôi dưỡng cho làn da bên trên, khiến cho làn da nhăn nheo, thiếu sức sống.
Rượu, bia, thuốc lá, chất kích thích: Sử dụng trong khoảng thời gian lâu dài và liên tục thì làn da của chúng ta không chỉ trở nên kém đàn hồi hơn mà quá trình lão hóa cũng diễn ra nhanh hơn, những tổn thương trên da cũng xuất hiện với tần suất dày đặc hơn
Thường xuyên thức khuya: Mô liên kết dưới quầng mắt lỏng lẻo, nên thường xuyên thức khuya khiến đôi mắt trở nên mệt mỏi, xuất hiện quầng thâm, mức độ thâm ngày càng nhiều.
Di truyền: Mức độ lão hóa trong tế bào của mỗi chúng ta cũng khác nhau quyết định bởi bộ gen của mỗi chúng ta khác nhau.
Một số thói quen: Một số thói quen như rửa mặt quá mạnh hoặc nằm ngủ trong tư thế nghiêng, chống tay lên mặt lên cằm… trong khoảng thời gian lâu dài, nếp nhăn được hình thành từ nếp nhăn động thành nếp nhăn tĩnh, từ nếp nhăn nông mỗi ngày sâu càng thêm sâu.
Có thể làm chậm lão hóa da?
Từ sau tuổi 30 chúng ta sẽ nhận thấy sự lão diễn ra ngày càng nhanh hơn, nhiều hơn, suy giảm độ đàn hồi của da, da bị chảy xệ, nếp nhăn xuất hiện ngày càng rõ hơn. Làn da mỏng hơn, khô hơn, xuất hiện ngày càng nhiều đốm tàn nhang, nám, đồi mồi… Tuy nhiên, hoàn toàn có thể làm chậm lại sự lão hóa bằng cách phòng tránh các tác nhân sau:
Tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời: Ngăn cản tia cực tím UVA, UVB bằng cách sử dụng kem chống nắng mỗi ngày có các chỉ số SPF (Sun Protector Factor) từ trên 30, PA từ trên 3+; thường xuyên thoa lặp lại kem chống nắng khoảng 3 giờ. Chỉ sử dụng kem chống nắng cũng không che nắng hoàn toàn, nên cần che chắn thêm với mủ rộng vành, khẩu trang… khi đi ra ngoài nắng.
Giữ da mặt sạch sẽ mỗi ngày: Rửa mặt 1 lần vào buổi sáng và rửa mặt 2 lần vào buổi chiều tối, nhằm lấy sạch lớp dầu nhờn, các chất bụi bẩn, vi khuẩn… bám trên bề mặt da. Sử dụng thêm sản phẩm tẩy trang trước khi rửa mặt nếu như trong ngày có trang điểm hoặc dùng kem chống nắng. Như vậy sẽ làm cho làn da luôn sạch sẽ, liên tục thúc đẩy tái tạo nên làn da mới.
Bôi kem chống nắng khi ra ngoài.
Tránh sử dụng các chất kích thích: Các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá hoặc chất kích kích khác nên tránh sử dụng; giữ tinh thần luôn lạc quan, tích cực.
Thường xuyên thể dục và ngủ đúng giờ, đủ giấc: Không thức khuya sau 11 giờ đêm, uống đủ 2-3 lít nước mỗi ngày, ăn uống đều độ, không ăn quá nhiều, quá no, cũng như không bỏ đói cơ thể..
Tránh hoặc hạn chế tối đa một số thói quen có thể tạo nên nếp nhăn động như ngủ trong tư thế nằm nghiêng, biểu cảm tức giận, cau mày, nhăn nhó… cũng như tập thói quen không nên đưa tay lên mặt, vừa tạo nếp nhăn không đáng có, vừa mang theo bụi bẩn, vi khuẩn.
Hạn chế bánh, kẹo, nước ngọt, cũng như các chất béo từ động vật: Nên có chế độ ăn uống lành mạnh với thực phẩm sạch, tươi, để cải thiện làn da, an toàn cho sức khỏe. Đặc biệt là các thực phẩm chứa nhiều các vitamin, khoáng chất cần thiết cho da như: Vitamin A, Vitamin C, Vitamin E, Vitmain B3, B5, Omega 3…
BS. Châu Thị Phương Duyên
